Coraz więcej osób planuje poprawę uśmiechu i staje przed wyborem: licówki czy korony. Na pierwszy rzut oka oba rozwiązania wyglądają podobnie, ale różnią się zakresem, inwazyjnością i celem leczenia. W tym artykule wyjaśniamy różnice, wskazania, materiały oraz opiekę po zabiegu. Informacje zawarte w artykule nie zastępują konsultacji medycznej ani diagnostyki niezbędnej przed leczeniem.
Czym różnią się licówki i korony pod względem estetyki?
Licówki dają bardzo naturalny efekt przy niewielkiej ingerencji, a korony łączą estetykę z pełną odbudową kształtu i funkcji.
Licówki to cienkie płatki porcelany lub kompozytu, które pokrywają przód zęba. Dobrze maskują przebarwienia, drobne pęknięcia i nierówności. Przepuszczają światło podobnie do szkliwa, dlatego wyglądają naturalnie, zwłaszcza w strefie uśmiechu. Korony okrywają ząb ze wszystkich stron. Pozwalają odtworzyć kształt, wysokość i kontakt z zębami sąsiednimi. W przypadku koron pełnoceramicznych lub cyrkonowych uzyskuje się harmonijny kolor i gładką linię przy dziąśle. U osób z cienkimi dziąsłami korony bez elementów metalowych minimalizują ryzyko ciemnej obwódki przy brzegu.
Kiedy stomatolog zaleci licówki zamiast korony?
Licówki zaleca się, gdy ząb jest zdrowy i wymaga głównie poprawy wyglądu. Korony wybiera się, gdy ząb jest osłabiony lub znacznie zniszczony.
Licówki sprawdzają się, gdy:
- ząb ma przebarwienia, których nie da się wybielić
- są drobne pęknięcia, starte brzegi lub niewielkie diastemy
- kształt lub długość zęba wymagają subtelnej korekty
- szkliwo jest zachowane, co sprzyja trwałemu klejeniu
Korony są lepsze, gdy:
- ząb po leczeniu kanałowym wymaga wzmocnienia
- ubytek jest rozległy lub pozostała cienka ścianka grozi pęknięciem
- doszło do pęknięcia zęba lub dużej odbudowy kompozytowej
- potrzebna jest odbudowa zgryzu lub wysokości zwarcia
- odbudowuje się ząb na implancie
Jak wygląda etap przygotowania zęba przed zabiegiem?
Przy licówkach zwykle opracowuje się tylko warstwę szkliwa, przy koronach redukuje się ząb na całym obwodzie i powierzchni żującej.
Przed zabiegiem lekarz wykonuje przegląd, zdjęcia i w razie potrzeby badania obrazowe. W licówkach przygotowanie jest oszczędne. Często wystarcza mikroszlif szkliwa. Powstaje wycisk lub skan cyfrowy, a pacjent może przymierzyć tymczasowy „mock-up”, który pokazuje planowany kształt. W koronach konieczne jest większe opracowanie zęba. Niekiedy wykonuje się wzmocnienie rdzeniem. Pomiędzy wizytami stosuje się koronę tymczasową, która chroni ząb i dziąsło. Wykorzystanie skanera i systemów CAD/CAM pozwala dopasować pracę z dużą precyzją. W przypadkach endodontycznych prace pod mikroskopem zwiększają bezpieczeństwo.
Jak materiały wpływają na wygląd i trwałość odbudowy?
Ceramika zapewnia wysoką estetykę i stabilny kolor, cyrkon podnosi wytrzymałość, kompozyt jest mniej trwały, ale łatwiejszy do naprawy.
W licówkach najczęściej stosuje się:
- ceramikę feldszpatyczną lub dysilikat litu. Dają naturalną przezierność i odporność na przebarwienia
- kompozyt. Umożliwia szybką korektę, jest tańszy w naprawie, lecz bardziej podatny na ścieranie i plamy
W koronach popularne są:
- korony pełnoceramiczne z dysilikatu litu. Łączą estetykę i dobrą wytrzymałość
- korony cyrkonowe. Są bardzo wytrzymałe, a w wersji pokrywanej ceramiką zapewniają dobry efekt w przednim odcinku
- korony metalowo-ceramiczne. Trwałe rozwiązanie funkcjonalne, w strefie estetycznej może wymagać dokładnego planowania brzegu przydziąsłowego
Dobór materiału zależy od zgryzu, koloru sąsiednich zębów i oczekiwań. W planowaniu pomaga analiza uśmiechu w systemie Digital Smile Design.
Jakie są ograniczenia i przeciwwskazania obu metod?
Przeciwwskazania to głównie aktywne choroby jamy ustnej, niewystarczająca ilość szkliwa dla licówek oraz niekontrolowane parafunkcje.
Warto rozważyć inne kroki lub leczenie wstępne, gdy:
- występuje próchnica, zapalenie dziąseł lub choroba przyzębia
- szkliwa jest za mało, aby stabilnie przykleić licówkę
- ząb ma bardzo duży ubytek, co przemawia za koroną
- występuje silny bruksizm bez ochrony szyną
- zgryz jest niewyrównany i wymaga wcześniejszej korekty ortodontycznej
- pacjent jest bardzo młody, a komora miazgi jest duża
Dopiero po opanowaniu stanu zapalnego, stabilizacji zgryzu i nawyków można bezpiecznie wykonywać stałe odbudowy.
Jak dbać o uśmiech po zabiegu, aby przedłużyć efekt?
Najważniejsze są higiena, ochrona przed przeciążeniem i regularne kontrole.
Po licówkach i koronach warto:
- myć zęby miękką szczoteczką i pastą o niskiej ścieralności
- oczyścić przestrzenie nicią, szczoteczkami międzyzębowymi lub irygatorem
- unikać gryzienia twardych przedmiotów zębami przednimi
- nosić szynę ochronną w przypadku bruksizmu
- zgłaszać się na okresowe przeglądy i profesjonalną higienizację
- konsultować wybielanie, bo materiały nie rozjaśniają się jak naturalne szkliwo
Jakie komplikacje mogą wystąpić i jak ich uniknąć?
Możliwe są odklejenie lub ukruszenie, podrażnienie tkanek, pęknięcie ceramiki oraz próchnica wtórna przy brzegu odbudowy.
Ryzyko ogranicza:
- pełna diagnostyka i planowanie okluzyjne przed zabiegiem
- prace pod powiększeniem i szczelne izolowanie pola podczas klejenia
- wybór materiału zgodny z siłami żucia i nawykami pacjenta
- precyzyjny wycisk lub skan oraz dopasowanie CAD/CAM
- kontrola higieny i regularne wizyty
- w razie leczenia kanałowego, odbudowa zęba pod koronę w sposób wzmacniający
W złożonych przypadkach pomocna jest diagnostyka obrazowa 3D oraz cyfrowe projektowanie uśmiechu. Ułatwia to przewidywalny efekt estetyczny i funkcjonalny.
Jak zdecydować i umówić się na konsultację stomatologiczną?
Decyzję podejmuje się po badaniu klinicznym, analizie zdjęć i rozmowie o oczekiwaniach estetycznych oraz stylu życia.
Na konsultacji warto:
- wykonać zdjęcia wewnątrzustne i fotograficzną analizę uśmiechu
- ocenić stan dziąseł, zgryz i nawyki, na przykład zaciskanie zębów
- omówić próbny „mock-up” oraz możliwe warianty materiałowe
- zaplanować leczenie minimalnie inwazyjne, jeśli to możliwe
Stomatologia przy Arsenale łączy diagnostykę i leczenie w jednym miejscu. Zespół obejmuje specjalistów od endodoncji pod mikroskopem, protetyki, implantologii, periodontologii, chirurgii oraz stomatologii estetycznej. Placówka korzysta z tomografii CBCT 3D, mikroskopów, systemów CAD/CAM i cyfrowego planowania uśmiechu. Tomografia CBCT wiąże się z ekspozycją na promieniowanie i wykonywana jest tylko przy medycznie uzasadnionych wskazaniach. Dzięki temu można zaplanować spójny proces od higieny, przez leczenie, do finalnej estetyki. Termin konsultacji jest ustalany indywidualnie.
Wybór między licówkami a koronami zależy od stanu zęba, oczekiwań i planu leczenia całej jamy ustnej. Dobre przygotowanie, właściwy materiał i regularna opieka sprawiają, że efekt jest trwały i naturalny. Warto podjąć decyzję wspólnie z lekarzem, który pokaże możliwe ścieżki i dopasuje je do Twoich potrzeb.
Umów konsultację w Stomatologii przy Arsenale i poznaj plan leczenia dopasowany do Twojego uśmiechu.